Na de vorige publicaties over waterplanten in het Markermeer reageerde de voorzitter van de Stichting Maaien Waterplanten IJmeer Markermeer (SMWIJM) Kees Wiersema met onderstaand artikel.
Wij van de watersport vereniging kennen Kees natuurlijk al lang als enthousiast zeiler en van de jachthaven Waterland.
Als je wil zien waar waterplanten zijn, waar is gemaaid of je waterplanten wil melden kijk dan op deze website
https://www.waterplantmelder.nl/
” En dan even over het maaien van waterplanten: dat is in Nederland makkelijker gezegd dan gedaan. Tot 2019 deed elke gemeente of Provincie maar wat, er werd budget vrijgemaakt (of niet) en er werden maaiers aangenomen om bepaalde stukken binnen de eigen gemeentegrenzen te gaan maaien. Maar de overlast nam toe en de branche maakte zich sterk voor meer coördinatie. Daarom hebben de HISWA en het Watersportverbond een stichting in het leven geroepen die dat op zich zou nemen. En omdat Jachthaven Waterland een groot belang heeft bij een veilig en bevaarbaar water ben ik in dat bestuur gegaan, als voorzitter.
Het bijzondere is dat de Stichting met vertegenwoordigers van havens en verenigingen (o.a. Marina Muiderzand, ZV de Roerkoning, WSV IJburg) als vrijwilligers een overheidstaak verricht heeft. Kort gezegd hebben we in 2019 gemeenten en provincies aangeschreven, subsidies geregeld, een maaivergunning aangevraagd, een marktconsultatie en een aanbesteding georganiseerd, vissers gecontracteerd, maaikaarten gemaakt op basis van meldingen van watersporters, en uiteraard alles netjes vastgelegd in rapportages, om zo te kunnen verantwoorden dat er resultaat behaald is (ruim 600ha gemaaid gebied). Best een klus dus.
Dit jaar hebben we het dunnetjes over gedaan. We hadden nog meer budget, en een vergunning voor nog meer te maaien oppervlak (711 in totaal). Want je mag natuurlijk niet zomaar overal je gang gaan, daar heb je een vergunning voor nodig. Maar tot ieders verbazing bleek het met de plantengroei wel mee te vallen. Uiteindelijk is er wat later gestart met maaien en is er 535ha gemaaid. Meer zou eigenlijk weggegooid geld zijn. In ‘ons’ gebied is er een strook aan weerszijden van de geul gemaaid, grofweg van de scheidingston Marken – Monnickendam (Mo2-Mk1) tot aan Volendam, en breed gebied tussen de Mn1-Gz2 en het Paard. Gebieden waar veel (wedstrijd)gevaren wordt en waar altijd veel plantengroei was. Ook zijn er toegangsgeulen naar Hoorn, Schardam, Warder en Edam wiervrij gemaakt en grote stukken van het IJmeer. Want 535ha klinkt heel veel, maar in verhouding tot het Markermeer en IJmeer is het niet eens heel veel. Daarbij blijft het symptoombestrijding want je moet het elk jaar weer doen. Verdiepen van het Markermeer, dat zou op langere termijn helpen, maar dat is weer een heel ander verhaal.
Voor 2021 zijn de voorbereidingen al weer begonnen. Nieuw is dat het nu echt een overheidstaak wordt. We hebben alle gemeenten kunnen verenigen om dit gezamenlijk te doen, waarbij de gemeente Hoorn de daadwerkelijke organisatie van de stichting gaat overnemen. Een hele goede ontwikkeling, want het zorgt ervoor dat de branche (wij met z’n allen dus) zich kan richten op de gebieden die aangepakt moeten worden, en de overheid het werk uitvoert. Dus aan iedereen de taak om overlast te melden, zo precies mogelijk. Maar wie weet valt het volgend jaar ook mee. Misschien vervangen de bodembedekkers het vervelende fonteinkruid? Misschien hebben we een koude winter met weinig plantengroei, misschien een warm voorjaar met veel algen en dan weinig zonlicht, wie zal het zeggen.
Vermoedelijk zullen er heel wat onderzoeken uitgevoerd worden, maar een eenduidige oorzaak is denk ik niet makkelijk vast te stellen. Er zijn simpelweg heel veel factoren die een wankel evenwicht in een groot ecosysteem kunnen laten veranderen. Zolang iemand van Rijkswaterstaat zich hardop (en serieus) afvroeg of het wellicht door Corona kwam hou ik me vast aan wat een van de vissers tegen me zei: “ja Kees, het is natuur”.
Oja, en nog even wat getallen, want natuurlijk wil iedereen weten wat het kost: €300 per hectare en €400 voor ondiep water. Dus een mooi upwind-downwind baantje van 1 NM in het vierkant kost ongeveer een ton om te maaien… ”